Kraj marta i početak aprila donose važne obaveze za građane koji su u prethodnoj godini ostvarili visoke prihode. Fizička lica koja su tokom 2024. godine zaradila više od 4.874.508 dinara dužna su da plate godišnji porez na dohodak građana.
Ova zakonska obaveza proizilazi iz člana 87. Zakona o porezu na dohodak građana i odnosi se na rezidente koji prihod ostvaruju u zemlji i inostranstvu, kao i na nerezidente, ali samo za prihode stečene u Srbiji.
Kako se obračunava porez?
Prema podacima Republičkog zavoda za statistiku, prosečna godišnja zarada po zaposlenom u Srbiji tokom 2024. godine iznosila je 1.624.836 dinara. Zakonom je propisano da obavezu plaćanja godišnjeg poreza imaju samo oni čiji je prihod trostruko veći od prosečne zarade, odnosno viši od 4.874.508 dinara.
Za mlađe od 40 godina postoji poreska olakšica – iznos oporezivog dohotka umanjuje se za 4.874.508 dinara, što znači da porez plaćaju tek oni sa znatno višim primanjima. Ova olakšica odnosi se isključivo na prihode od zarade, samostalnih delatnosti i autorskih i srodnih prava. Prihodi od, recimo, izdavanja nekretnina, ne ulaze u ovaj obračun.
Preduzetnici u obavezi plaćanja
Poreski savetnici upozoravaju da su i preduzetnici u obavezi da plate godišnji porez na prihod, koji uključuje dobit preduzetničke delatnosti i ličnu zaradu, ukoliko su je isplaćivali tokom 2024. godine. Mnogi preduzetnici smatraju da prihod iskazan u Poreskom bilansu predstavlja dobit njihove radnje i da to nije njihov lični prihod, iako ga mogu podizati slično kao osnivači preduzeća.
Ključni rokovi
Firme isplatioci prihoda dužne su da svim licima kojima su isplaćivane zarade i ostala lična primanja dostave potvrdu o visini prihoda za 2024. godinu na obrascu PPP PO. Međutim, fizička lica moraju sama obračunati neto primanja, jer su podaci u potvrdi iskazani u bruto iznosu.
Poreski obveznici mogu koristiti lične odbitke kako bi smanjili osnovicu za oporezivanje: 40% prosečne zarade za samog obveznika (649.934 dinara) i 15% po izdržavanom članu porodice (243.725 dinara).
Poreske stope su progresivne: 10% na iznose do 9.749.016 dinara i 15% na deo prihoda koji prelazi taj iznos.
Poreska uprava Srbije do 1. aprila 2025. godine automatski priprema poreske prijave i postavlja ih u elektronski oblik na svoj portal, ali obveznici su dužni da provere podatke i izvrše eventualne izmene. Rok za podnošenje prijave putem portala Poreske uprave, koristeći Obrazac PP GPDG, kao i za uplatu poreza, je 15. maj 2025. godine.
Kazne za kašnjenje
Kašnjenje u dostavljanju prijave ili neplaćanje poreza može dovesti do novčanih kazni, zateznih kamata i potencijalnih inspekcijskih provera. Poreski savetnici savetuju da svi obveznici blagovremeno ispune svoje obaveze kako bi izbegli dodatne troškove.
