Poreklo: Selo Šuljam

11,9K

SREMSKA MITROVICA. Poreklo stanovništva sela Šuljam, opština Sremska Mitrovica. Prema studiji Miloša Đ. Škarića “Dvanaest sela u Fruškoj gori”. Priredio saradnik portala Poreklo Milutin Mitrović.

O postanku sela Šuljma priča se ovo: Na današnjem šulamačkom zemljištu pre 200 god. živeo je narod Srbi i Grci, i behu rastreseni ponajviše po dolovima Mutalja, Aljmaša i Šuljma. Grci behu naseljeni po jugoistočnom delu brega Glavice. U drugoj polovini XVIII stoleća raštrkani se svet malo pomalo prikuplja u dolu Šuljmu, dok se stvori seoce, kome dadoše ime po dolu.

Istočno od brega Glavice leži breg Sudinac, gde je po pričanju bio sud rastresenom narodu, pa otud i ime tome bregu.
Na 300 koraka od Sadinca ia sever, a među putovima što vode na Istočnik (izvor) i Lipovac (izvor, pored kojega je hrast grdno velik, koji je zasadio pre 150 god. kapral Petar Bošković), pod Dobrečom (breg) vide se i danas ostaci ruševina negdašnjega manastira. Pečat toga manastira po beleškama crkvenih knjiga, nalazi se u Karlovcima. Priča se da je pre 50—60 god. živeo u Šuljmu Ignat Vasić, berberin, pa je kod Istočnika, gde je po pričanju bila nekad crkva, spavao i snio, da na mestu toga starog manastira podigne novi manastir. On proda svu svoju sermiju i podigne kao neku crkvicu na mestu starog manastira. Narod je zove manastir; posvećena je sv. Panteliji, i na taj dan se tu slavi. Taj isti berberin udesio je tu i „kuponicu“, gde su dolazili ljudi sa svih strana, da se kupaju i leče od bolesti. Jedan Čerevićan bio je sakat i oduzet, a čim se okupao, ozdravio.

Kod Istočnika, kažu, da je bila crkva; taj berberin je tu kopao i mnoge kosti ljudske iskopao pa preneo i sahranio pod svoju kapelicu. Taj berberin nije odavno umro, i pod starost je prosio.

Današnja šulamačka crkva sagrađena je i posvećena 18. juna 1766.

O školi nigde ništa nema, a teško da je i bilo u to doba u selu škole. Priča se, da je uz crkvu s južne strane bila škola na mestu, gde se još i danas vidi temelj zgrade.

Severno od Šuljma, gde su danas bašte seoske, to se mesto zove Selište; tu su bila prva naselja.

Bregovi: Jančikovac (na njemu je staro groblje), Sudinac, Vetrenjača, Paprena, Dobreč, Glavica i Belinac, za koji je svezana ova pričica: Ognjena Marija sestra sv. Pantelije, imala je još i brata Belu, koji je bio kralj. Drugi jedan kralj hteo ju na silu uzeti, te se Bela i taj kralj na tom bregu pobiju, i Bela pogine. Po njemu se i nazvao breg Bejinac.

Dolovi: Grabovac Lipovac, Borkut, Istočnik, Vrlan, Vrbovac, Bupovac, Aljmaš, Mutalj i Šuljam, u kom je selo.

Šume: Paprena, Glavice, Dugački Čot, Klanac, Topolik, Andrijevo malo i veliko.

Njive: Cerje Orlovače Mutalj Jančikovci Metlare, Opsište, Čovinac, Dužnice, Strmoglavnice Veliki Delovi Krateli Almaš.

Livade: Prosine, Opsište, Metlare.

Istočna strana sela zove se Belo Brdo, a zapadna Crno Brdo.

Groblje je kadgod bilo oko crkve; sad je na Jančikovcu.

Na Grlavici je Zmajev Kamen, u njemu udubina, u kojoj ima vode; tu se zmaj kupao. Kažu, da su ga viđali, kad bi dolazio na tu vodu, a to je bio zmaj Sentivanski, Danas žene idu na tu vodu na Usekovanje i njome se umivaju od očiju.

Izmeđ Grgurevaca i Šuljma, u dolu Aljmašu, ima vodica od groznice.

Selo ima 64 porodice sa 954 duše.

Aćimović – Aranđelovdan (Bačvani)

Anđelić – Mratindan

Antić – Mratindan (iz Grgurevaca)

Bošković – Nikoljdan

Božić – Aranđelovdan

Čarubdžić – Đurđic

Ćirić – Đurđevdan

Dević – Nikoljdan

Dimović – Nikoljdan (Grci)

Dukić – Vasiljevdan (Vlasi, doseljeni iz Banata pre 40-50 godina)

Đurčić – Nikoljdan

Đurđević – Aranđelovdan

Feničanin – Vasiljevdan (pre su bili Slovaci)

Filipendin – Lučindan (iz Kule u Bačkoj, danas novoverci)

Gajić – Aranđelovdan (iz Sentivana)

Grujić – Đurđevdan (iz Malih Radinaca)

Grujičić – Đurđic

Ilić – Jovanjdan (iz Iriga)

Nićiforović – Lučindan (iz Vrbasa, danas novoverci)

Ivković – Aranđelovdan

Janić – Sveta Petka

Janković – Đurđevdan

Jelačić – Nikoljdan (iz Kruševca)

Jurišić – Sveti Vartolomej i Varnava (tako se zovu po arambaši Juriši, poreklom iz Makedonije, koji je pobio Turke, kad su pošli Grgetak robiti, oteo od njih jevanđelje i putir, koji se i danas čuva u crkvi.)

Karić – Vavedenje (čovek se doselio iz Hrvatske i priženio se u kuću)

Kerpetar – Jovanjdan (pre bio Slovak, danas novoverac)

Kosanić – Sveta Petka (Cigani)

Krstić – Jovanjdan (iz Banata pre 40 god)

Kuštrić – Jovanjdan (Bačvani)

Kuzminac – Đurđic

Laćarac – Jovanjdan

Lazić – Sveti Alimpije

Lukić – Aranđelovdan (Bačvani)

Manastirac – Stevanjdan

Miličević – Vasiljevdan

Milinković – Nikoljdan

Miloradić – Sveti Alimpije (Bačvani)

Milošević – Mratindan

Nikolić’ – Nikoljdan

Nikolić” – Nikoljdan (iz Hercegovine, danas ih zovu Ere)

Novković – Đurđevdan

Pejnović – Aranđelovdan

Petrović – Nikoljdan

Popović – Miholjdan

Radosavljević – Aranđelovdan

Rajčić – Đurđic (Sentomašani)

Rakić – Lučindan (iz Kuzmina, danas novoverci)

Ranković – Aranđelovdan

Sivac – Nikoljdan (iz Kikinde)

Smiljanić – Aranđelovdan (iz Bešenova)

Stefanović – Đurđic

Subašić – Lučindan (Bačvani, danas novoverci)

Suvić – Jovanjdan (iz Grgurevaca)

Šašinački – Aranđelovdan

Šijački – Nikoljdan (iz Futoga, kamo su bili došli iz Pirota)

Tadić – Jovanjdan

Teodorović – Aranđelovdan

Terzić – Nikoljdan (iz Futoga)

Vasić – Nikoljdan

Vidić – Stevanjdan (Bačvani)

Vidov – Jovanjdan (iz Hrvatske)

Vujčić – Jovanjdan (Sentomašani)

Vukadinović – Đurđic

IZVOR: Miloš Đ. Škarić “Dvanaest sela u Fruškoj gori” (Objavljeno u Zborniku za narodni život i običaje južnih Slavena, broj 24, JAZU, Zagreb, 1919, str. 264-266. Priredio saradnik portala Poreklo Milutin Mitrović.