Sremska Mitrovica – Sremska Mitrovica, grad sa bogatom istorijom, odiše duhom prošlih vremena kroz svoje znamenitosti. Jedna od tih dragocenosti je Parohijski Dom, lociran na Trgu Ćire Milekića, koji predstavlja testament bogate trgovačke prošlosti porodice Bajić.
Legat Teodore i Jelene Bajić, ovaj spomenik svjedoči o nasleđu i uticaju porodice Bajić, poznate trgovačke dinastije koja je živela u Sremskoj Mitrovici još od 18. veka. Pripovedačka moć ovog zdanja reflektuje se i na spoljašnjem zidu stare srpske crkve Svetog Stefana na Savi, gde se, između ostalih, nalazi nadgrobna ploča Duče Bajića, značajnog trgovca i poštovanog stanovnika Mitrovice.
Bajići su ne samo bili uspešni trgovci, već su se istakli i kroz svoju dobrotvornost. Osim poslovnih uspeha, unapređivali su i širili svoje znanje, pružali pomoć sirotinji, podržavali izbeglice, bili donatori crkava i mnogo toga još, ostavljajući dubok trag u istoriji Mitrovice.
Jedan od izdanaka ove porodice, Teodor Bajić, donirao je sredstva za Saborni hram Svetog Stefana, jasno pokazujući svoj altruizam i podršku verskim institucijama. Ovaj izuzetno cenjeni član porodice bio je samo jedan od mnogih koji su svojim delovanjem obogatili kulturni i duhovni pejzaž ovog grada.
Pored toga, porodica Bajić je iznedrila brojne intelektualce i javne ličnosti čija su dela i doprinos obogatila ne samo grad već i šire kulturne krugove. Dr. Ilija Bajić, dugogodišnji gradski fizikus Sremske Mitrovice, bio je ne samo vrstan lekar već i osoba ogromnog znanja koja je obogatila istoriografiju grada svojim spisom „Prilog proučavanju prošlosti grada Sremske Mitrovice u XVIII veku“.
Porodica Bajić, čuvena po svojoj trgovačkoj istoriji, takođe je bila plodno tle za razvoj vrhunskih intelektualaca u Sremskoj Mitrovici. Među najistaknutijima bio je dr. Ilija Bajić, dugogodišnji gradski fizikus i erudita čiji je doprinos medicini i kulturnom životu grada ostao neizbrisiv.
Ilija, sin opštinskog beležnika u Neradinu, oslanjao se na izuzetno obrazovanje koje je sticao širom regiona. Gimnazijsko obrazovanje dopunjavao je u Vinkovcima, Sremskim Karlovcima i Osijeku. Završetak Medicinskog fakulteta u Beču bio je početak njegove uspešne medicinske karijere, koja se proširila i na oblasti kao što su književnost i prevođenje.
Osim što je bio stručnjak u medicini, Ilija je bio i vrsni poznavalac stranih jezika poput nemačkog, francuskog, češkog i mađarskog, kao i klasičnih jezika, grčkog i latinskog. Njegov spis „Prilog proučavanju prošlosti grada Sremske Mitrovice u XVIII veku“ ostaje značajno delo za istoriografiju grada, objavljeno u izdanju Gradskog muzeja 1951. godine.
Doktor Ilija Bajić je izrodio generaciju uspešnih pojedinaca. Njegovi sinovi Baja, Miloš, Janko, Luka, Bogdan, Vojislav i kćerka Milesa postigli su visoko obrazovanje, dostigli vrhunske pozicije i postali univerzitetski profesori. Najstariji sin, Baja, svojim učešćem u proboju Solunskog fronta ostavio je dubok pečat u istoriji porodice.
U ovoj poznatoj mitrovačkoj porodici takođe je stasao i poznati pevač i kantautor Nenad Bajić Bajone. Rođen 1958. u Beogradu, Nenad je završio stomatologiju pre nego što se posvetio muzici kao pop, rok i džez pevač. Član Saveza kompozitora Jugoslavije od najmlađih dana, najveći deo svoje muzičke karijere proveo je pevajući za najmlađe.
Iako je tokom vremena podnela izazove prolaznosti, ova kuća je dugo bila dom mitrovačkog sveštenstva. Međutim, usled promena vremena i potreba, kuća je adaptirana za različite svrhe.
Nakon adaptacija, prilagođena je prvo za restoran. Ipak, promene nisu tu stale. Kasnije je ova zgrada postala mesto za decu, otvarajući vrata kao dečija igraonica a koja je ove godine i zatvorena.
Tokom ovih transformacija, kuća Bajića je prošla kroz kompletnu obnovu. Krov je rekonstruisan, unutrašnjost je prilagođena novim potrebama, dok su fasada i spoljni izgled prošli kroz restauratorsko-konzervatorske radove pod nadzorom Zavoda za zaštitu spomenika kulture.
Kuća Bajića, sagrađena krajem 18. veka, i dalje stoji kao svedok prošlih vremena, kao jedna od najlepših građanskih kuća u gradu. Njena istorija proteže se kroz vekove, nakon što je pretrpela adaptaciju i restauraciju pod nadzorom gradskog Zavoda za zaštitu spomenika kulture.
Deo iz knjige „Građanske kuće Sremske Mitrovice“ – Marija Vukajlović
2 komentari
Kuca o kojij je rec jeste bila Todora Bajica. Ali bila su dva Todora. Kuca je ugovorom poklonjena od strane supruge mladjeg Teodora krajem prvog svetskog rata crkvenoj opstini. Bajici su osironasili i to je bila poslednja nekretnina koja je poklonjena radi oprosta duga, radi nove pozajmice za zovot i da bi crkva vodila racuna o grobovima. Teodor Bajic se stalno zaduzivao, a dugove je Jelena vracala prodajom….oni koji pisu ovakve tekstove treba da imaju odgovornost i da se pitaju da li sire neistinu, ne proverene cinjenice i da pre svega istrazuju a ne da prepisuju.
Deo iz knjige „Građanske kuće Sremske Mitrovice“ – Marija Vukajlović
Komentari su zatvoreni.