SREMSKA MITROVICA. Vojvodina je jedna velika, prostrana ravnica, koja ima i dve planine. Naša omiljena, sremska je Fruška gora. Najveći deo planine pripada oblasti Sremu, dok jedan mali deo prelazi hrvatsku granicu. Smeštena je između dve reke. Na severnoj strani se nalazi Dunav, dok je sa juga graniči reka Sava. Fruška gora se prostire dužinom od 78 kilometara, širinom od 12-15 kilometara i zahvata površinu od 225 kilometara kvadratnih. Najviši vrh Fruške gore je Crveni Čot, sa nadmorskom visinom od 538 metara.
Obilje podzemnih voda Fruškogorja utiče na postojanje preko 200 izvora. Mnogi od ovih izvora su uređeni i lokalno stanovništvo koristi vodu za piće. Voda sa većine fruškogorskih izvora je bogatog mineralnog sastava. Izvori u blizini livada često imaju pojilišta za stoku. Dosta izvora je s vremenom presušilo, a postoje i mnogi koje bi trebalo urediti.
Fruška gora je bogata velikim brojem izvora. Kažu da obiluje sa preko 200 izvora. Rаniје shvаtаnjе dа је Fruška gora vоdоm sirоmаšnа planina predstavlja rеzultаt nеpоznаvаnjа njеnih hidrоlоških prilikа. Izvоri su, istinа, mаlе izdаšnоsti, аli su mаhоm stаlni i nе prеsušuјu čаk ni u vrеmе nајsušniјih gоdinа. Što se tiče izvora, ovo su neki koji su poznatiji:
Izvor Jabuka – Nalazi se uz istoimeno izletište. Oko izvora je izgrađeno monumentalno obeležje, sa stepeništem koje vodi do izvorišta. Meštani kažu da je voda sa ovog izvora najbolja u čitavoj okolini.
Hajdučki vir – Nalazi se u blizini Partizanskog puta. Ovo mesto je bilo pogodno kao sklonište za hajduke. Neki od poznatijih hajduka čije je ovo sklonište bilo su Laza Harambaša, Stanoje Glavaš i Hajduk Veljko, i u njihovu čast ovaj izvor nosi naziv “Hajdučki vir”.
Stari Majdan – Nalazi se na oko kilometar od izletišta Zmajevac i u blizini Rakovačkog kamenoloma. Izvor je ozidan kamenom, što ga čini estetski lepšim. Jedina mana je što ume da presuši na većim temperaturama.
Četiri kamena – Nalazi se u blizini čortanovačke plaže. Ljudi iz okolnih mesta dolaze po svežu, pitku vodu baš sa ovog izvora.
Babina česma – Nalazi se na oko 2 kilometra od jezera Beli kamen i manastira Bešenovo. Voda je pitka.
Sumporni izvor – Nalazi se u samoj šumi kod manastira Staro Hopovo. Voda ima veoma jak miris koji podseća na miris sumpora i ne preporučuje se korišćenje iste za piće.
Izvor Vranjaš – Ovaj izvor se nalazi na putu Međaš-Grgurevci. Izvor datira još iz vekova pre nove ere, a svojevremeno je bio mesto za okupljanje vernika. Sam izvor je posvećen Svetom Kozmi i Damjanu, a iznad izvora je izgrađena crkva. Ono što je interesantno je da i u vreme najvećih suša voda snažno izlazi na površinu, podjednako hladna i sveža.
Staro Hopovo – Nalazi se u šumi, kod manastira Staro Hopovo. Za vodu sa ovog izvorišta kažu da ima lekovita svojstva, a iznad izvora je napravljena i kamena kapelica.
Fruška gora i njeni vodopadi
Nekoliko manjih vodopada takođe obogaćuju ovu planinu. Verujemo da je za njih čuo veoma mali broj ljudi.
- Šakotinački vodopad – Nalazi se u blizini istoimenog sela, na istoimenom potoku. Njegova visina iznosi oko 6 metara, ali nije baš bogat vodom, pogotovo leti na većim temperaturama.
- Dumbovački vodopad – Nalazi se u gustoj šumi, dobro sakriven od prolaznika. Nastaje od Dumbovačkog potoka koji se u jednom delu prelama i pravi vodopad. Ono najbitnije, leti kada su visoke temperature ne presušuje, već se samo smanji nivo vode.
- Dobri vodopad – Nalazi se u blizini naselja Šakotinac, i na oko 3 kilometara od već navedenog Šakotinačkog vodopada. Smešten je na Dobrom potoku, veoma je male visine, ali to ne umanjuje njegovo bogatstvo vodom.
- Orlovački vodopad – Nalazi se na Orlovačkom potoku. Zbog svoje strukture, često pad nazivaju samo kaskadama.
Važno je napomenuti i jedno bogatstvo planine, koje je zbog svoje prirode veoma interesantno, u pitanju je Lazin vir. Nalazi se sakriveno duboko u šumi, u večitom hladu i prelepoj netaknutoj prirodi. Lazin vir kao i vodopad visine oko 4 metra se nalaze na potoku Morintovo. U samom okruženju postavljene su klupice i stolovi za odmor.
