Sremska Mitrovica – Arheološka baština Sirmijuma, nekadašnje prestonice Rimskog carstva, dobija novo lice. Nakon više od dve decenije istraživanja, sadašnje iskopine će biti pretvorene u Arheološki park koji će pružiti jedinstven uvid u antičku istoriju grada.
Arheološki lokalitet, kao jedan od delova carske palate Sirmijuma, koji je smešten u centru Sremske Mitrovice, kraj Muzeja Srema, će biti osmišljen kao prostor s urbanim rešenjima, pa će posetioci moći da vide osnove stubova i tragove zidova, kao i deo pronađenih eksponata iz višegodišnjih istraživanja.
Lokalitet pored zgrade Muzeja Srema, koji je bio pod detaljnim arheološkim istraživanjima još od 2001. godine, sada ulazi u fazu konzervacije. Direktor Zavoda za zaštitu spomenika kulture u Sremskoj Mitrovici, Ljubiša Šulaja, ističe značaj ovog poduhvata nakon višedecenijskog istraživanja.
„Ovaj lokalitet je deo kompleksa Carske palate Sirmijum i pruža ključne informacije o istoriji ovog antičkog grada. Pronađeni artefakti datiraju iz različitih perioda – od rimskog do srednjeg veka, a među njima se ističe mermerna glava koja se veruje da pripada boginji Veneri iz 2. veka“, naglašava Šulaja.
Sama konzervacija ovog lokaliteta, koji obuhvata višeslojne ostatke od rimskog do srednjeg veka, predstavlja izazov. Šulaja dodaje da će prostor biti osmišljen kao arheološki park s urbanim rešenjima, ističući da će posetioci moći da vide osnove stubova i tragove zidova, kao i deo pronađenih eksponata.
„Održavanje otvorenih lokaliteta je izazovno zbog klimatskih promena. Ovo će biti četvrti lokalitet u okviru kompleksa ‘Sirmijum unutar bedema’, pružajući posetiocima priliku da dožive antički duh grada“, objašnjava Šulaja.
Postojeći antički zidovi su stabilizovani i zaštitno obloženi geomembranskim folijama i potom je prostor zapunjen peskom. Površina je nivelisana, a preko završne površine izvedena je prezentacija. Popločanje prati oblik postojećih arheoloških ostataka u osnovi obrađeno u različitim bojama tako da se jasno odvajaju celine, dva prezentovana objekta (iz antičkog perioda). Popločanje je prilagođeno urbanoj zoni centra grada. Preostala površina lokaliteta biće hortikulturno uređena zelenim materijalom koji nema dubok koren kako bi se sprečilo oštećenje pronađenih arheoloških nalaza.
Srednjovekovna faza lokaliteta prezentovana je u južnom delu u u obliku kamena koji je postavljen u rešetkasti kavez (gabioni). Ovde je predstavljen samo jedan deo srednjovekovnog objekta iz 14. veka, dok veći deo istog zalazi pod ulicu. Oko srednjovekovnog objekta je otkrivena nekropola sa 307 grobnih celina koje potiču iz perioda od 14. do 16. veka. Na lokalitetu je postavljena info tabla sa osnovnim informacijma o svim fazama lokaliteta.
Arheološka istraživanja, koja su sprovođena od 2002. do 2021. godine, u 11 godišnjih kampanja, otkrila su slojeve veće od pet metara, od vremena latena (prvi vek pre n.e.), pa sve do perioda austrijske dominacije. Najdominantnija arhitektura na lokalitetu je iz antičkog perioda i pripada vremenu tetrarhije i 4. veka.
Ovaj arheološki park, smešten u samom centru grada, pružiće posetiocima jedinstvenu mogućnost da zavire u bogatu prošlost antičkog Sirmijuma. Arheološka baština ovog lokaliteta, koji je nekada bio rimska žitnica, dodatno obogaćuje sliku o antičkom životu u ovom području.
