SREMSKA MITROVICA. Manastir Mala Remeta treba da prođe završnu fazu svoje restauracije, fokusirajući se na rešavanje problema sa sve većom vlagom, reorganizaciju i opremanje unutrašnjeg prostora i renoviranje kapele i pristupa zgradi.
Ovo je treća faza projekta renoviranja, sa izdvojenim budžetom od blizu 19,7 miliona dinara (bez PDV-a). Nedavna javna nabavka Zavoda za zaštitu spomenika kulture Sremska Mitrovica procenila je vrednost radova.
Pokrajinska vlada finansira restauraciju starog manastira, sa ukupno izdvojenih 17,4 miliona dinara (sa porezom). Prva faza renoviranja koštala je 6,6 miliona dinara, dok je za drugu fazu izdvojeno 10,7 miliona dinara, dodeljeno kompanijama „GAT“ i „Hio Sistem“ iz Novog Sada, kao i „Izol Invest“ iz Beograda. Prethodne faze uključivale su rešavanje porasta vlage kroz intervenciju na zidu, manje adaptacije u prizemlju i uklanjanje pregradnih zidova. Postavljen je novi parket, omalterisani unutrašnji zidovi, a izvršena je i delimična zamena stolarije.
Pokrajinska vlada je za treću fazu restauracije izdvojila 23,6 miliona dinara, i to za obnovu fasade manastira, oluka i kapele, kao i poboljšanje prilaza i izgradnju potpornog zida za manastir. Ova sredstva biće usmerena nadležnom Zavodu za zaštitu spomenika kulture u Sremskoj Mitrovici.
Manastir Mala Remeta, poznat i kao Remetica, pripada Eparhiji sremskoj u Srpskoj pravoslavnoj crkvi. Nalazi se u centralnom delu Fruške Gore, u blizini istoimenog sela u opštini Irig. Manastir je izuzetna kulturna baština, čije ime znači „mala pustinja“.
Arhitektonski stil kompleksa je vizantijsko-srpski, lišen baroknih uticaja. Manastir trenutno obuhvata crkvu Pokrova Bogorodice, jednokrilni metoh, drveni zvonik i kapelu. Napisane su dve vredne rukom pisane knjige iz 17. veka koje se i danas čuvaju u njegovim zidovima.
„Prvi pisani zapis o manastiru Mala Remeta javlja se u turskom dokumentu iz 1546. godine“, objasnio je Ljubiša Šulaja, direktor Zavoda za zaštitu spomenika kulture u Sremskoj Mitrovici. On je dalje napomenuo da se u istorijskim izvorima kao mogući ktitor manastira pominje „sremski“ kralj Dragutin Nemanjić. Krajem 17. veka obnovili su je monasi koji su se sklonili iz manastira Rače na Drini. Restauraciju, započetu 1709. godine, a završenu dve decenije kasnije, finansirali su dobrotvor Stanko Milinković iz Šuljme i monasi manastira Beočin, čiji je metohija Mala Remeta. Za veće građevinske radove angažovali su usluge Teodora Koste i Nikole Krapića, grčkih zanatlija iz grada Lange.
Pouzdane podatke o manastiru Mala Remeta daju turski dokumenti iz 1546. godine, gde je prvi put zabeležen da bi potom bio spaljen. Sadašnja crkva, treća podignuta na tom mestu, podignuta je 1739. godine. Tokom Drugog svetskog rata manastir i manastirska biblioteka su pretrpeli oštećenja.
Danas postoji aktivni ženski manastir Mala Remeta. Njegova skromna crkva, posvećena Pokrovu Presvete Bogorodice
