Srce kralja Petra Prvog Karađorđević, prestalo je da kuca pre tačno sto godina, 16. avgusta 1921, kada su zvona na svim pravoslavnim crkvama u Srbiji tačno u podne objavila odlazak ovog velikog čoveka sa zemaljskog sveta u nebeske visine raja.
Rođen je u Beogradu na Petrovdan, 11. jula 1844. godine, kao peto dete kneza Aleksandra Karađorđevića i kneginje Perside, ćerke vojvode Jevrema Nenadovića. Školovanje je započeo u Beogradu, ali je posle pada Ustavobranitelja (Svetoandrejska skupština 1858. godine) njegov otac morao da abdicira i da vlast prepusti dinastiji Obrenović, a on s porodicom da emigrira iz Srbije. Kao politički prognana dinastija, porodica Karađorđević je nastavila život u egzilu u Švajcarskoj.
Godine 1864. Petar završava čuvenu vojnu akademiju u Sen-Siru u Francuskoj, kao jedan od istaknutijih akademaca. U Parizu se bavio fotografijom i slikarstvom i usavršavao svoje vojničko i političko obrazovanje. Bio je simpatizer ideja političkog liberalizma, parlamentarizma i demokratije. Početkom 1868. godine, sa svega 24 godine, preveo je, odštampao i objavio svoj prevod knjige „O Slobodi”, čuvenog engleskog političara i filozofa Džona Stjuarta Mila, sa svojim predgovorom, koji će kasnije postati njegov politički program. Uvek je isticao dva načela političke slobode – legitimnost i legalnost, koje su se ogledale u poštovanju zakona, kao i u poštovanju prava svakog slobodnog građana da učestvuje na izborima (da bira i da bude biran) i da svojim glasom bira svoje političke predstavnike (delegate) u parlamentu kao najvišem zakonodavnom telu države.
Godine 1870. Petar se pridružio Legiji stranaca pri francuskoj vojsci i aktivno učestvovao u ratu koji se vodio između Francuske i Pruske. Zbog zasluga u ratu odlikovan je od strane francuske vojske Ordenom Legije časti. Za vreme ustanka u Bosni i Hercegovini (Nevesinjska puška) 1875. godine zajedno s crnogorsko-hecegovačkim vojvodom Maksimom Bačovićem radio je na organizovanju ustanka i aktivno učestvovao u tom ustanku pod pseudonimom Petar Mrkonjić.
U leto 1883. godine na Cetinju se oženio kneginjom Zorkom, najstarijom kćerkom crnogorskog knjaza Nikole Petrovića. Imali su petoro dece – kćerke Jelenu i Milenu (umrla kao dete) i sinove Đorđa (odrekao se prestola 1909. godine), Aleksandra (budući kralj ujedinitelj) i Andriju (umro kao dete).
U noći između 28. i 29. maja 1903. srpska vojska je izvršila državni udar (Majski prevrat, u kojem su ubijeni kralj Aleksandar Obrenović i kraljica Draga Mašin) i proglasila Petra za kralja Srbije, što je potvrdila i narodna skupština 15. juna 1903. godine. Prilikom polaganja zakletve i krunisanja 21. septembra 1904. Petar je posebno istakao: „Želim da budem pravi ustavni kralj Srbije”, ističući na taj način da ne želi da bude autokrata i diktator.
Međutim, od samog početka vladavine pratile su ga velike teškoće. Politički odnosi s Austrougarskom naglo se zaoštravaju, naročito posle aneksije BiH od strane ove sile 1908. godine. Trijumfalno je vodio srpsku vojsku u oslobodilačkim balkanskim ratovima. Zbog oslobođenja Raške, Kosova i Metohije, kao i Makedonije, dobio je epitet kralj oslobodilac.
U Prvom svetskom ratu Srbija se herojski branila. Posle veličanstvenih pobeda na Ceru i Kolubari 1914. godine, krajem 1915, tokom treće ofanzive na Srbiju, kralj Petar, vlada i vojska zajedno s narodom bili su primorani na povlačenje preko surovih albanskih planina.
Ostareli kralj, zajedno s narodom, herojski je izdržao albansku golgotu, iako je ona ostavila velikog traga na njegovo zdravlje. U toku tih ratova predao je komandu nad vojskom, a kasnije i nad državom, svom mlađem sinu Aleksandru Drugom Karađorđeviću.
Kralj Petar Prvi Karađorđević umro je kao što je i živeo – skromno, na starom vojničkom gvozdenom krevetu. Sahranjen je na Oplencu, preko puta svog dede vožda Karađorđa. Srbi su ga voleli zbog njegove iskrene bliskosti s ljudima iz naroda, ali i zato što je bio proevropski liberal, odgajan u duhu francuske demokratije.
