Sremska Mitrovica – Izložba gusala, pod nazivom „Gde svi ćute one govore“, otvorena je prošle nedelje u maloj sali Muzeja „Srema“ u Sremskoj Mitrovici. Autor izložbe je Miroslav Mitrović, viši kustos – etnolog, a organizovali su je Etnografski muzej u Beogradu, Muzej „Srema“ i Centar za kulturu „Sirmiumart“.
Posetioci izložbe imaju priliku da vide odabir gusala iz Zbirke narodnih instrumenata Etnografskog muzeja, a ukupno 42 eksponata je izloženo.
Gusle imaju izrazito veliki značaj na prostoru Srema, pogotovo nakon velikih seoba kada se srpsko stanovništvo većinski naseljavalo na ove prostore, a poznata je i guslarska “Iriška akademija” koja je po nekim izvorima okupljala veliki broj guslara u periodu od 16 do 19 veka.
Gusle su na izložbi poređane po hronološkom redosledu, pa su tako izložene gusle iz 19. veka, izuzetno bitne gusle iz Prvog svetskog rata, među kojima je izložen i jedinstveni primerak gusala koje su napravljene od vojničkog šlema, pa sve do gusala modernog doba.
Izložba ima za cilj da ukaže na značaj koji one imaju. Predstavljaju jedinstveni narodni instrument, čija je osnovna uloga bila pratnja epskih pesama kojima su se, u nedostatku pisanih izvora i tokom prošlih vremena, prenosile poruke. Imale su važnu ulogu i u istoriji srpske epske poezije budući da su guslari, narodni pevači, opevali događaje iz nacionalne istorije vekovima, sve dok ti tekstovi nisu konačno zapisani. Na prostor Balkanskog poluostrva gusle su doneli Sloveni, prilikom doseljavanja. S obzirom na to, one predstavljaju i instrument naroda koji se često selio i uz njih su ispevani stihovi koji svedoče o velikim istorijskim događajima i lomovima.
U periodu prosvetiteljstva i romantizma gusle doživljavaju veliku afirmaciju i od anonimnog instrumenta prerastaju u srpski nacionalni simbol. Simbolika gusala povezuje se i sa javorovim drvetom koje služi za njihovu izradu. Pošto ono u srpskoj prethrišćanskoj religiji označava kult predaka, uz gusle se slave i preci.
Svi zainteresovani će moći da pogledaju postavku ove izložbe do petka, 8. januara. Ulaz je Slobodan.
