Sremska Mitrovica – Mart mesec je mesec borbe protiv karcinoma, a nizom svakodnevnih aktivnosti, visok procenat obolevanja možemo svesti na minimum.
Rak je izlečiv kada se otkrije na vreme, a jedini efikasan način je skrining na karcinome, koji je danas moguće obaviti u zdravstvenim ustanovama u Srbiji. Jedno od ključnih pitanja je kako motivisati ljude da se javljaju na preventivne preglede, s obzirom na to da je zdravstvena kultura po tom pitanju i dalje na nezavidnom nivou.
Dr Željko Kočić, onkolog u mitrovačkoj Opštoj bolnici, mišljenja je da mediji mogu imati važnu ulogu i uticaj, kao i obrazovni sistem, kako bi najmlađe generacije na vreme sticale svest o važnosti ovakvih pregleda.
„Skrining karcinoma, odnosno rano otkrivanje raka, efikasno je onda kada se na te preglede jave pacijenti pre nego što osete tegobe ili znake bolesti. Karcinom grlića materice otkriva se putem jednostavnog Papanikolau testa, za dojku je to mamografija, a za tumor debelog creva pregled uzorka stolice na prisustvo krvi. To su najefikasnije metode. U Srbiji se na organizovani skrining javlja manje od 50% stanovništva, a upravo je to ključ za pozitivan ishod u izlečenju ove opake bolesti. Kada se otkrije na vreme, rak je izlečiv u 100% slučajeva, dok kasnije prognoza postaje neizvesna, a lečenje dugotrajno, teško i kompleksno.
Podsetiću da se skrining dojke radi na svake dve godine za žene starije od 50 godina, jednom godišnje pregled stolice na prisustvo krvi kao skrining na debelo crevo i jednom godišnje bris grlića materice (ginekološki pregled) za žene iznad 40 godina. Mladima se preporučuje vakcinacija protiv HPV virusa, čija je efikasnost gotovo 100%. Imamo lošu prevenciju i na tome se mora više raditi. Zdravi stilovi života, izbegavanje loših navika (alkohol, cigarete, nezdrava ishrana), redovno kretanje i fizička aktivnost ključni su u borbi protiv raka, a osobe sa genetskim predispozicijama treba da idu na preventivne preglede već od 20-30 godina“, kaže dr Kočić.
Motivacija je bitna, kao i volja svakog pojedinca, ali i uticaj medija, šire društvene zajednice i relevantnih institucija u zemlji. Najveći problem leži u svesti ljudi i lošem zdravstvenom obrazovanju. Primera radi, samo 30% žena se odazove na pregled dojke mamografijom.
Kada je reč o Sremskom okrugu, prema podacima iz ZZJZ Sremska Mitrovica, muško stanovništvo najviše oboleva od karcinoma pluća, debelog creva, prostate, bešike i pankreasa, dok žene obolevaju od raka dojke, pluća, debelog creva, jajnika i grlića materice. Trend obolevanja je konstantan u poslednjih nekoliko godina.
Kako navodi onkolog dr Željko Kočić, najvažnije za pacijenta koji se suoči sa dijagnozom karcinoma jeste psihološki pristup – prihvatanje stanja, razumevanje da to nije kraj i da sledi lečenje. Taj proces je kompleksan i u njemu učestvuju lekari, medicinsko osoblje, kao i članovi porodice, čija je uloga ohrabrenje za život u novonastaloj zdravstvenoj situaciji.
U Opštoj bolnici Sremska Mitrovica postoji nekoliko mogućnosti lečenja raka: operativna metoda, nakon koje se primenjuju hemoterapija, biološka terapija, hormonska terapija i odnedavno ciljana terapija. Ove terapije se mogu davati pre ili posle operacije, u zavisnosti od karakteristika karcinoma.
U onkološkoj službi bolnice primenjuju se sve vrste hemoterapije i njihovih kombinacija. Širok je spektar onkoloških internističkih terapija. U bolnici se operišu karcinomi u početnom stadijumu, ali i oni koji su uznapredovali, nakon primene biološke terapije (npr. kod karcinoma dojke).
U onkološkom odeljenju, mesečno se u proseku obavi oko 400 pregleda, na terapiji je blizu 190 pacijenata (oko 170 na hemoterapiji). Procenat izlečenja je oko 50%, u zavisnosti od stadijuma bolesti.
