Građani Srbije koji nikada nisu bili zaposleni, ali koji su tokom svog života samostalno uplaćivali doprinose za penzijsko i invalidsko osiguranje, mogu ostvariti pravo na penziju pod jednim osnovnim uslovom – da su ove doprinose uplaćivali najmanje 15 godina. Ovo pravo omogućava onima koji nisu imali redovan radni odnos da i dalje uživaju u beneficijama koje im pripadaju kao budućim korisnicima penzije.
Prema Zakonu o penzijskom i invalidskom osiguranju, svi građani koji napune 65 godina, a koji su ispunili ovaj uslov, mogu se prijaviti za mesečnu penziju. Visina penzije zavisi od osnovice na koju su doprinosi uplaćivani, pa tako može varirati, ali važno je napomenuti da se iznos penzije direktno povezuje sa iznosom uplaćenih doprinosa. Na primer, ukoliko je osnova na kojoj su doprinosi plaćeni veća, penzija će biti proporcionalno viša.
Prema Zakonu o penzijskom i invalidskom osiguranju, nezaposleni građani Srbije mogu samostalno uplaćivati doprinose kako bi stekli penzijski staž.
Koliko iznose doprinosi? Doprinosi za penzijsko i invalidsko osiguranje obračunavaju se na osnovu prosečne plate u Srbiji. Zakonodavstvo predviđa stopu penzijskog i invalidskog osiguranja od 24%, što znači da iznos doprinosa može biti znatno različit u zavisnosti od visine osnovice na kojoj su plaćeni doprinosi. Na primer, mesečni izdatak može biti u rasponu od 9.634,32 dinara, što je minimalni iznos, pa do 137.632,80 dinara, što predstavlja maksimalni iznos koji može biti ostvarena u zavisnosti od izabrane osnovice. Ovo omogućava velik broj građana da sami upravljaju visinom svojih budućih penzija putem samostalnih uplata, pružajući im fleksibilnost u planiranju finansijske sigurnosti u starosti.
Stopa doprinosa za penzijsko-invalidsko osiguranje je 24 %, što znači da će se mesečni izdatak kretati u rasponu od 9.634,32 do 137.632,80 dinara.
Mogućnost doplate za nedostajuće godine staža Za osobe starije od 65 godina koje nisu stekle pravo na penziju, postoji mogućnost samostalne doplate za nedostajuće godine staža. Ova opcija je naročito korisna za one koji nisu imali priliku da rade tokom celog života, bilo zbog porodičnih obaveza, ili iz drugih razloga. Na ovaj način, mogu obezbediti sebi siguran izvor prihoda u starosti, iako nisu ostvarivali radnu biografiju koja bi automatski omogućila pravo na penziju.
Uslovi za starosnu i prevremenu penziju Za starosnu penziju, koja je prava za one koji su ispunili osnovne uslove, potrebno je imati minimum 15 godina staža osiguranja. Ovaj period može obuhvatiti sve godine tokom kojih su doprinosi bili uplaćivani, što uključuje i samostalne uplate. Sa druge strane, za prevremenu penziju uslovi su stroži. Naime, potrebno je imati 40 godina staža za muškarce i 39 godina za žene (prema uslovima za 2024. godinu), kao i određeni broj godina života. Prevremena penzija omogućava korisnicima da se povuku sa rada pre nego što dostignu starosnu dob, ali pod uslovom da ispunjavaju ove specifične kriterijume.
Ovaj zakon omogućava građanima Srbije, čak i onima koji nisu radili tokom svog života, da sebi obezbede finansijsku sigurnost u starosti. Ključna stavka je samostalno uplaćivanje doprinosa, što daje mogućnost da se planira finansijska budućnost i postigne dugoročna stabilnost. Takođe, omogućava ljudima da donesu strateške odluke o svom penzijskom osiguranju i na taj način obezbede sebi sigurnost u poslednjim godinama života.
